Niemand heeft Steve Jobs ooit verweten, dat hij geen duidelijke meningen had. In een video die op YouTube is gepost, spreekt een jonge Jobs openhartig over zijn benadering van management en leiderschap. Hij stond niet alleen aan de wieg van Apple, als leider wist hij de startup ook te transformeren tot een van ’s werelds meest innovatieve en waardevolle bedrijven. Dus mag men zijn opinies op sommige terreinen serieus nemen – al zullen veel beroepsmanagers het niet leuk vinden, wat hij over hen te zeggen heeft.
“Ook bij Apple moesten we die cruciale fase door, waarin we dachten ‘Jeetje, nu worden we een echt bedrijf – laten we professioneel management inhuren, “zegt hij in de video hieronder. “Dus keken we om ons heen en huurden een paar van die beroepsmanagers in. Dat werd dus niets. De meesten van hen waren bozos. ‘
Het probleem, zo legt hij uit, was niet dat ze niet wisten hoe het moest, managen. Dat konden en deden ze. Maar dat maakte hen nog geen echte leiders, zegt Jobs – “want verder konden ze niets, wisten ze niets en deden ze niets.”
Het punt was, dat die MBA’s niets te bieden hadden aan de getalenteerde en bevlogen professionals voor wie zij geacht werden te werken. Die ‘manageden’ zichzelf wel. De beste managers, zegt Jobs, zijn “die grootse eenlingen, die liever niet zouden willen managen, maar zich opofferen omdat er niemand anders is die het kan!”
Uit de video blijkt hoe cruciaal het rekruteringsproces bij Apple in die eerste jaren was. Kandidaten voerden van ’s morgens vroeg tot’ s avonds laat gesprekken, met tal van medewerkers. Het ging erom, collega’s te selecteren die niet alleen slim en professioneel waren, maar ook echt gepassioneerd over waar Apple voor stond, en met een goede fit met de unieke cultuur. Jobs wilde mensen aannemen, die niet gemanaged hoefden te worden. “Ik vind dat de belangrijkste taak van iemand zoals ik werving en selectie is”, zegt hij.
Leiders in zo’n organisatie die draait om en op professionals moeten niet managen, maar alle neuzen dezelfde kant op laten wijzen. “Wat zij nodig hebben is een gemeenschappelijk doel en een gedeelde visie”, zegt Jobs, “en dat is wat leiderschap moet bieden.” Datzelfde hoorden we vorig jaar van Sidney Toledano, president en CEO van Christian Dior. Gevraagd naar zijn manier van omgaan met creatievelingen bij dat prestigieuze modemerk antwoordde hij “Je moet ze vooral niet managen!
Managen is geen, mag niet een top-down-gebeuren zijn, waarbij een individu orders uitdeelt aan ondergeschikten, die die orders vervolgens braaf opvolgen. Managen is eerder intensief samenwerken met de overige medewerkers, om gezamenlijk een gemeenschappelijk doel te realiseren. Leiden is dan vooral inspireren en faciliteren.
Waarom is dat besef in de zorg, in het onderwijs, in overheid en overheden (en in veel bedrijven!) vaak zo duidelijk afwezig?
