Het MKB wordt in het moderne kapitalisme een iconische heldenstatus toegedicht. Maar draagt het echt zo veel bij aan (de groei en bloei van) onze economie?
Het MKB – daar worden banen gecreëerd, daar bloeit het ondernemerschap, daar verdienen wij ons salaris. “Het grootste deel van de Nederlandse bevolking werkt in het midden- en kleinbedrijf (MKB): in winkels, in de agrarische of toeristische sector, in de IT, in de media of als boekhouder of administrateur. Deze ondernemers worden gekoesterd door de PvdA.” “Het MKB is de motor van onze economie. Maar liefst 60% van de werkende Nederlanders heeft er een baan. Wij vinden daarom dat het MKB steun verdient. Daarom willen wij minder regels en dus minder administratieve rompslomp voor deze ondernemers,” aldus de VVD. Er is in de ‘eerste wereld’ geen politieke partij te vinden die niet dergelijke platitudes in haar programma heeft staan. Volgens de Britse overheid “zorgen bedrijven met minder dan 95 werknemers voor alle ‘radical innovations”! In een wereldeconomie, die gedomineerd wordt door internationale conglomeraten en het grootkapitaal, krijgt het MKB wel verdacht veel eer.
Is dat eigenlijk wel terecht? Is het echt ‘progressief’ om het MKB waar mogelijk te steunen, al is het maar met politieke woorden? Niet, volgens Benjamin C.Waterhouse, associate professor of history aan de University of North Carolina,
Maar al te graag geloven we in het sprookje van de in een garage startende onderneming. Dat sprookje kreeg een duidelijk politieke rol eind jaren ’70, toen Thatcher en Reagan het begonnen te misbruiken om een nieuwe economische orde te verfraaien; een nieuwe orde die juist starters en kleine ondernemers achterstelt bij de Grote Multinationals. Het MKB werd ‘hot’- in 1970, waren er in de VS 8 universiteiten die een vak “starting a new business” aanboden; in 1980 waren dat er 137. In 1978 kwam MIT-econoom David Birch met de claim dat het MKB goed was (geweest) voor 80% van de nieuwe werkgelegenheid tussen 1969 en 1976. Critici hadden grote bezwaren tegen zijn slordige methodologie, maar de mythe was nu ook wetenschappelijk gecodificeerd.
In feite was het toen zo, en is het nu nog steeds, dat de meeste werkgelegenheid ontstaat in snelgroeiende ondernemingen die de MKB-status ontgroeien, terwijl de meeste kleine en middelgrote bedrijven of klein blijven, of zelfs ten ondergaan – met hun werkgelegenheid! In historisch perspectief gezien bestaat het MKB eigenlijk ook pas sinds de opkomst van ‘Big Business’, in de tweede helft van de vorige eeuw. Voor de opmars van de grote, verticaal geïntegreerde en gediversifieerde ondernemingen, sprak niemand ooit over enig MKB. Eigenlijk groeide het concept vooral in reactie op de opkomst van de winkelketens in het begin van de vorige eeuw; het grootwinkelbedrijf, dat ‘de kleine buurtwinkel’ tot de dag van vandaag wegdrukt – en tegelijk veel meer werkgelegenheid creëert…
En zo geschiedde, dat allerlei wetgeving op het oog de kleine middenstander moest beschermen, maar dat tegelijk en onherroepelijk het begrip ‘Big is beautiful’ opkwam, met alle (bijv. fiscale!) beleid dat daar bijhoort. Vreemd genoeg kreeg het concept ‘kleine onderneming’ tegelijk geleidelijk toch weer een positieve lading, van de kleine onderneming en ondernemerschap als ‘agile’ oplossing en tegengif voor de inefficiënties, traagheid en bureaucratie in de Grote Onderneming.
Maar let dus op – vandaag de dag staat ‘Entrepreneur’ voor iemand die een nieuwe onderneming groot maakt – dus voor MKB’ers die alles behalve MKB’er willen blijven. Daar past ook het afschaffen van de dividendbelasting bij…
“By linking the political agenda of small business and large business, conservatives in the 1980s laid the foundation for a set of policy developments that hastened the globalising forces of late-stage capitalism and failed to mitigate its effects. By presuming that small business was uniquely or exceptionally innovative, they ignored the real world of small business owners and perpetuated a devastating myth that judged small companies by their ability to become Big Businesses. In so doing, they missed the most critical developments in global capitalism: the simultaneous fracture of the mid-century corporate world and the rise of an isolated, privileged global elite that marginalised and weakened the vast majority of small businesses.”
Meer lezen? The small business myth , door Benjamin C Waterhouse.
Of: “Hors transferts, l’INSEE montre que, à l’exception des micro-entreprises, toutes les entreprises ont créé des emplois entre 2009 et 2015!”
