Velen zien nog steeds een MBA als een sine qua non om carrière te maken. In de bakermat van dat idee, de VS, heeft ongeveer 40% van alle CEO’s dat diploma behaald. Maar meerdere grootschalige onderzoeken hebben aangetoond, dat leiderschap, dat uitsluitend gebaseerd wordt op MBA-professionalisme en de bijbehorende (kille?) logica, niet altijd voldoende is om op de langere termijn financiële, maatschappelijke en bedrijfsculturele resultaten te garanderen. Integendeel, vaak blijkt dat soort ‘leiderschap’ uiteindelijk schadelijk voor de productiviteit en dus groei en winstgevendheid van een organisatie. In één specifiek onderzoek analyseerden onderzoekers bijvoorbeeld de performance van organisaties, geleid door 440 CEO’s die de eer te beurt viel de cover van tijdschriften als BusinessWeek, Fortune en Forbes te sieren. De onderzoekers splitsten de testobjecten in twee groepen – die met een MBA, en die zonder, en monitorden de prestaties van hun organisatie over zeven achtereenvolgende jaren. Het zal u inmiddels niet meer verrassen – de performance van de MBA-ers was significant slechter. Een andere studie, gepubliceerd in de Journal of Business Ethics, keek naar de resultaten van meer dan 5000 CEO’s en kwam tot een vergelijkbare conclusie.
Daarmee is niet gezegd, dat de kennis en competenties achter een MBA niet nuttig zijn, bij het leiding geven aan een organisatie. Maar als de harde lineaire MBA-logica de enige leidraad wordt – ten koste van andere vaardigheden, zoals zelfkennis, zelfreflectie, luisteren naar anderen en aandacht voor de bedrijfscultuur – raakt het leiderschap uit balans. Bill George, hoogleraar leiderschap aan de Harvard Business School, zegt dat self-awareness het startpunt van echt leiderschap is. Zelfkennis is de vaardigheid om je voortdurend bewust te zijn van je gedachten, oordelen, emoties, normen en waarden. Alleen door onszelf te kennen en onze zwaktes te erkennen, kunnen we hopen met enige ‘authenticiteit’ en integriteit leiding te geven aan onszelf – en van daaruit ook aan anderen en onze organisatie.
Rasmus Hougaard, oprichter en managing director van Potential Project, voerde met collega’s een onderzoek uit bij meer dan 1.000 leiders in meer dan 800 bedrijven in meer dan 100 landen. Zij zagen hun veronderstelling bevestigd, dat echte leiders op het hoogste niveau over het algemeen meer zelfkennis hebben dan managers die lager in de hiërarchie staan. Is dat zo, omdat je met meer zelfkennis gemakkelijker promotie maakt? Of zou het zo zijn, dat je naarmate je meer verantwoordelijkheid krijgt ook meer doordrongen raakt van de noodzaak om je eigen sterke en zwakke punten te (er)kennen?
“Be open. Be curious. And always question your assumptions,” aldus Hougaard in zijn nieuwe boek The Mind of the Leader – How to Lead Yourself, Your People and Your Organization for Extraordinary Results dat in maart van dit jaar zal verschijnen bij de HBR Press.
“De wereld wordt dezer dagen geconfronteerd met een ernstige leiderschapscrisis. Zevenenzeventig procent van de leiders denkt dat ze hun werk goed doen, maar 88 procent van de werknemers zegt dat hun leiders het juist niet goed genoeg doen. Er is dan ook veel leed op de werkvloer: 35 procent van de werknemers zou een er een stukje salaris voor over hebben om hun managers ontslagen te zien!” (citaat uit het boek)
Wat een verspilling van menselijk talent. Geen wonder dat wereldwijd jaarlijks $46 miljard besteed wordt aan ‘leiderschapsontwikkeling’. Blijkbaar zit die competentie niet in het MBA-curriculum. Of andere cursussen of trainingen die leemte vullen…?
